Αδένωμα υπόφυσης

Τί είναι το αδένωμα υπόφυσης;

Το αδένωμα της υπόφυσης είναι η ανάπτυξη ενός καλοήθους όγκου στην περιοχή της υπόφυσης. Η υπόφυση είναι ένας αδένας που βρίσκεται στη βάση του εγκεφάλου, σε μία περιοχή που ονομάζεται «εφίππιο», και ο οποίος παράγει διάφορες ορμόνες, οι οποίες είναι σημαντικές για τη λειτουργία του σώματος (εικόνα 1). Διακρίνονται σε μικροαδενώματα (μέγεθος λιγότερο του ενός εκατοστού) και μακροαδενώματα (μέγεθος άνω του ενός εκατοστού). Υπάρχουν διάφοροι  τύποι αδενωμάτων της υπόφυσης, ανάλογα με το ποια κύτταρα εμπλέκονται.

Εικόνα 1: το βέλος δείχνει την περιοχή της υπόφυσης στη βάση του κρανίου

Τα αδενώματα της υπόφυσης μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα με διάφορους τρόπους:

• Ενδεχομένως να παράγουν υπερβολικές ποσότητες μιας συγκεκριμένης ορμόνης («λειτουργικά» αδενώματα).
• Ενδέχεται να πιέσουν τους πέριξ ιστούς του εγκεφάλου, όπως τα οπτικά νεύρα. Αυτό μπορεί να προκαλέσει προβλήματα όρασης.
• Ενδέχεται να πιέσουν άλλα κύτταρα στην υπόφυση και να περιορίσουν την φυσιολογική λειτουργία της υπόφυσης.

Αδένωμα Υπόφυσης: Συμπτώματα

Τα συμπτώματα εξαρτώνται από τον τύπο και το μέγεθος του αδενώματος της υπόφυσης.

Ορισμένα αδενώματα της υπόφυσης, ειδικά τα μικρά, δεν προκαλούν συμπτώματα. Οι ασθενείς συνήθως  ανακαλύπτουν ότι έχουν αδένωμα υπόφυσης σε απεικονιστική εξέταση (συνήθως μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου) για άλλο λόγο.

Όταν ένα αδένωμα της υπόφυσης προκαλεί συμπτώματα, αυτό ενδέχεται να συμβαίνει λόγω του ότι τα αδενώματα προκαλούν ορμονικές διαταραχές, δηλαδή πολύ υψηλά ή χαμηλά επίπεδα ορμονών στο σώμα. Ανάλογα με τη συγκεκριμένη ορμόνη, τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Απουσία ή ακανόνιστη περίοδος, όπως επίσης εκροή γάλακτος από το στήθος (στις γυναίκες)
• Μειωμένη σεξουαλική διάθεση ή πρόβλημα στη στύση (στους άνδρες)
• Μια κατάσταση που ονομάζεται «ακρομεγαλία» – Αυτό συμβαίνει όταν κάποια μέρη του σώματος (ειδικά τα χέρια, τα πόδια και η γνάθος) μεγαλώνουν περισσότερο από το κανονικό (Εικόνα 2).
• Μια κατάσταση που ονομάζεται «σύνδρομο Cushing» – Η κατάσταση αυτή μπορεί να προκαλέσει προβλήματα όπως αύξηση βάρους, υψηλή αρτηριακή πίεση, λέπτυνση οστών και μυική αδυναμία.
• Μια κατάσταση που ονομάζεται «υπερθυρεοειδισμός» – Αυτό μπορεί να προκαλέσει νευρικότητα ή κούραση.
• Μια κατάσταση που ονομάζεται «γιγαντισμός» (στα παιδιά) – Η κατάσταση προκαλεί στα παιδιά ταχύτατη ανάπτυξη, με αποτέλεσμα να μεγαλώνουν πολύ περισσότερο από άλλα παιδιά της ηλικίας τους.

Τα αδενώματα της υπόφυσης, αν μεγαλώσουν αρκετά μπορεί να προκαλέσουν πιεστικά φαινόμενα στους περιξ ιστούς όπως πχ. διαταραχές όρασης, πονοκεφάλους κλπ.

Εικόνα 2: Andre’ the Giant, κατά κόσμον André René Roussimoff (1946 – 1993), διάσημος παλαιστής, ο οποίος έπασχε απο ακρομεγαλία (γιγαντισμός) και στην οποία οφείλονταν το μέγεθος του και το παρατσούκλι του (Αντρέ ο Γίγαντας).