Ελάχιστα επεμβατική Χειρουργική Εγκεφάλου (Keyhole Approaches)

Τι είναι η ελάχιστα επεμβατική χειρουργική εγκεφάλου;

Η ελάχιστα επεμβατική χειρουργική εγκεφάλου (χειρουργική «κλειδαρότρυπας») είναι η έννοια της ασφαλούς αφαίρεσης όγκων του εγκεφάλου μέσω μικρότερων και ακριβέστερων προσπελάσεων (ανοιγμάτων) που ελαχιστοποιούν τις βλάβες στους υγιείς ιστούς όπως πχ. το τριχωτό της κεφαλής, ο υγιής εγκέφαλος, τα αιμοφόρα αγγεία και τα νεύρα.

Η πρόοδος της τεχνολογίας και των χρησιμοποιούμενων εργαλείων, σε συνδυασμό με την ολοένα και αυξανόμενη γνώση γύρω από την ανατομία και τις λειτουργίες του εγκεφάλου επιτρέπουν πλέον, όγκοι του εγκεφάλου να αφαιρούνται μέσα από πολύ μικρές τομές ή χωρίς καθόλου τομή, όπως για παράδειγμα στην ενδοσκοπική διαρρινική διασφηνοειδική προσπέλαση.

Οι προσεγγίσεις αυτές είναι τεχνικά απαιτητικές, απαιτούν εξειδικευμένα όργανα, σημαντική χειρουργική εμπειρία και πρέπει να εφαρμόζονται σε συγκεκριμένες ενδείξεις.

Η ιδανική χειρουργική προσέγγιση για κάθε ασθενή καθορίζεται από τον τύπο και τη θέση του όγκου. Ανεξάρτητα από την επιλεγμένη προσπέλαση, ο στόχος είναι η μεγιστοποίηση της αφαίρεσης του όγκου και η ελαχιστοποίηση της βλάβης των υγιών και κρίσιμων δομών, αποφεύγοντας έτσι τις επιπλοκές και τις ουλές, προωθώντας ταυτόχρονα ταχύτερη, πληρέστερη και ανώδυνη ανάρρωση.

Τεχνικές: Η υπερκόγχιος κρανιοτομία (προσπέλαση μέσα από το φρύδι):

Η υπερκόγχιος κρανιοτομία με τομή μέσα στο φρύδι του ασθενούς είναι χρήσιμη σε ασθενείς με μηνιγγιώματα, κρανιοφαρυγγιώματα αλλά και άλλους όγκους κοντά στα οπτικά νεύρα και την υπόφυση.

Αυτή η ευέλικτη, ελάχιστα επεμβατική προσέγγιση ελαχιστοποιεί τη βλάβη στους πέριξ ιστούς και την έλξη του εγκεφάλου που συχνά απαιτείται με πιο συμβατικές προσπελάσεις, επιτρέποντας μια πιο άμεση προσέγγιση αυτών των όγκων. Συχνά συνδυάζεται με τη χρήση του ενδοσκοπίου (ενδοσκοπικώς υποβοηθούμενη κρανιοτομία) το οποίο αυξάνει τον έλεγχο των κρίσιμων δομών.

Ένα επίσης σημαντικό πλεονέκτημα της μεθόδου είναι το άριστο αισθητικό αποτέλεσμα (Εικόνα 1 & 2).

Εικόνα 1. Δεξιά υπερκόγχιος κρανιοτομία για αφαίρεση μηνιγγιώματος. Άριστο αισθητικό αποτέλεσμα. Στα αριστερά μετεγχειρητική 3D αξονική τομογραφία της ασθενούς (Αρχείο Π. Σταυρινού).

Εικόνα 2. Αριστερή υπερκόγχιος κρανιοτομία με τομή μέσα από το φρύδι. Μέγεθος κρανιοτομίας 2 x 1,7 εκ. (Αρχείο Π. Σταυρινού).

Μίνι οπισθομαστοειδική κρανιοτομία

Η μίνι οπισθομαστοειδική κρανιοτομία χρησιμοποιεί ένα μικρό άνοιγμα στο οστό πίσω από το αυτί (Εικόνα 3) για να προσπελάσει  ακουστικά νευρινώματα, μηνιγγιώματα, επιδερμοειδείς όγκους και όγκους της παρεγκεφαλίδας όπως αιμαγγειοβλαστώματα και μεταστατικούς όγκους.

Είναι επίσης η κύρια προσέγγιση για μικροαγγειακή αποσυμπίεση των κρανιακών νεύρων (για νευραλγία τριδύμου ή για σπασμό του ημιπροσώπου). Συχνά συνδυάζεται με τη χρήση του ενδοσκοπίου (Εικόνα 4).

Εικόνα 3: Μίνι οπισθομαστοειδική κρανιοτομία δεξιά (διαμέτρου 1,5 εκ) (Αρχείο Π. Σταυρινού).

Εικόνα 4: Αριστερά: Αφαίρεση επιδερμοειδούς όγκου – Εικόνα μέσα από το μικροσκόπιο. Δεξιά: Στον ίδιο ασθενή έλεγχος του χειρουργικού πεδίου με τη χρήση του ενδοσκοπίου. Ο συνδυασμός των τεχνικών και εργαλείων επιτρέπει την πλήρη και ασφαλή αφαίρεση του όγκου (Αρχείο Π. Σταυρινού).

Μίνι Πτεριονική Κρανιοτομία

Είναι μια παραλλαγή της κλασσικής πτεριονικής προσπέλασης, με μικρότερη καταστροφή υγιών ιστών και καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα.

Οι ασθενείς αναρρώνουν σχετικά γρήγορα σε σύγκριση με την κλασσική προσπέλαση, με λιγότερο πόνο καθώς επίσης λιγότερες δυσκολίες μάσησης και ατροφία μυών του προσώπου