Η παραισθητική μηραλγία (από το “μηρός” και “άλγος” δηλαδή πόνος) είναι το κλινικό σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από πόνο ή και δυσαισθησίες (δηλαδή διαταραχές στην αίσθηση) στην πρόσθια και πλάγια επιφάνεια του μηρού και οφείλεται σε ερεθισμό ενός νεύρου στην περιοχή, του έξω μηροδερματικού νεύρου (Εικόνα 1).
Το έξω μηροδερματικό νεύρο είναι ένα αισθητικό νεύρο (δηλ. μεταφέρει σήματα αίσθησης και όχι κίνησης) το οποίο ξεκινά από τη σπονδυλική στήλη και φθάνει στο μηρό.
Οι πιο πολλές περιπτώσεις παραισθητικής μηραλγίας οφείλονται σε πίεση ή παγίδευση του νεύρου στο ύψος της βουβωνικής χώρας. Οι πιο συχνοί προδιαθεσικοί παράγοντες είναι η παχυσαρκία, ο σακχαρώδης διαβήτης και η ηλικία. Η μέση ηλικία εμφάνισης είναι τα 50 έτη.
Μέχρι και στο 50% των ασθενών υπάρχει κάποια αιτία η οποία μπορεί να ταυτοοιηθεί όπως για παράδειγμα:
Η παραισθητική μηραλγία μπορεί όμως να προκύψει και μετά από επεμβάσεις όπως πχ.
Πολύ πιο σπάνια το σύνδρομο μπορεί να προκληθεί απο κάποια μάζα (πχ. όγκος ή αιμάτωμα) στην περιοχή.
Η παραισθητική μηραλγία χαρακτηρίζεται από πόνο, παραισθησίες (μούδιασμα και μηρμύγκιασμα) και υπαισθησία (δηλ. μειωμένη αισθητικότητα) στην πρόσθια και πλάγια περιοχή του μηρού. Τα συμπτώματα συνήθως εμφανίζονται μόνο στη μία πλευρά, σιγά-σιγά.
Οι πιο πολλοί ασθενείς περιγράφουν τον πόνο τους ως “τσιμπήματα βελόνας” ενώ μερικές φορές περιγράφεται και φαγούρα. Μερικοί αναφέρουν δυσάρεστη αίσθηση όταν ακουμπούν την περιοχή. Σε μερικές περιπτώσεις, όταν αυξάνεται η ενδοκοιλιακή πίεση τα συμπτώματα χειροτερεύουν.
Η κλινική εξέταση συνήθως δείχνει υπαισθησία στην περιοχή κατανομής του έξω μηροδερματικού νεύρου
Εξετάσεις αισθητικής αγωγιμότητας του νεύρου είναι τεχνικά δύσκολες και η σύγκριση με την αντίθετη πλευρά (δηλ. την υγιή πλευρά) είναι σημαντική. Αν η ταχύτητα αγωγιμότητας του νεύρου είναι μειωμένη σε σχέση με την υγιή πλευρά, τότε η διάγνωση της παραισθητικής μηραλγίας είναι πιθανή. Το ηλεκτρομυογράφημα είναι φυσιολογικό.
Στις περισσότερες περιπτώσεις τα συμπτώματα θα βελτιωθούν ή θα υποχωρήσουν τελείως χωρίς κάποια ιδιαίτερη αγωγή. Το 90% των ασθενών ανταποκρίνεται καλά στη συντηρητική θεραπεία αν και οι υποτροπές (δηλ. η επανεμφάνιση των συμπτωμάτων) είναι συχνές.
Η αρχική θεραπεία περιλαμβάνει τα εξής:
ενημέρωση του ασθενούς ότι πρόκειται για μια απόλυτα καλοήθη πάθηση με καλή πρόγνωση η οποία δε σχετίζεται με τη σπονδυλική του στήλη.
Προσπάθεια να αναγνωριστεί η αιτία και ει δυνατόν να αρθεί (πχ. ο ασθενής σταματά να φορά στενές ζώνες ή βαριές ζώνες εργασίας)
Απώλεια βάρους
Η φυσικοθεραπεία δεν έχει αποδειχθεί ότι βοηθά συστηματικά. Τα απλά παυσίπονα μπορούν να βοηθήσουν, ειδικά στις εξάρσεις του πόνου.
Αν τα συμπτώματα επιμένουν για περισσότερο από 2 μήνες παρά τα παραπάνω μέτρα τότε μπορεί να δοκιμαστεί αγωγή με φάρμακα όπως η καρβαμαζεπίνη, φαινυτοΐνη και γκαμπαπεντίνη, δηλ. φάρμακα τα οποία δουλεύουν καλά στο νευροπαθητικό πόνο, όμως τα αποτελέσματα ποικίλουν.
Σε εμμένουσες περιπτώσεις μπορεί να γίνει τοπική διήθηση του νεύρου με τοπικό αναισθητικό και κορτιζόνη.
Πολύ σπάνια είναι αναγκαία η χειρουργική απελευθέρωση του νεύρου (νευρόλυση) ή ακόμα και η διατομή του (“κόψιμο” του νεύρου – νευρεκτομή).
Σε μια μελέτη 167 ασθενών οι οποίοι υπεβλήθησαν σε χειρουργική θεραπεία, το 78% ανέφερε βελτίωση των συμπτωμάτων. Σε μια προοπτική μελέτη 22 ασθενών, από τους οποίους 8 υποβλήθηκαν σε νευρόλυση (αποσυμπίεση) και 14 σε νευρεκτομή (“κόψιμο” νεύρου), οι ασθενείς οι οποίοι υπεβλήθησαν σε νευρεκτομή είχαν 94% ανακούφιση από τον πόνο έναντι 38% μόνο στην αποσυμπίεση.
Η παραισθητική μηραλγία χαρακτηρίζεται από πόνο και διαταραχές αισθητικότητας στην προσθιοπλάγια επιφάνεια του μηρού και οφείλεται σε πίεση του έξω μηροδερματικού νεύρου.
Σχετίζεται με αυξημένο βάρος, σακχαρώδη διαβήτη, πίεση στην περιοχή (πχ ζώνη) ενώ μερικές φορές παρουσιάζεται μετά από επεμβάσεις.
Η διάγνωση είναι κλινική
Είναι καλοήθης πάθηση με καλή πρόγνωση. Το 90% των ασθενών θα βελτιωθούν με συντηρητικά μέτρα, παρόλο που οι υποτροπές είναι σχετικά συχνές.