Γράφει ο Παντελής Σταυρινού, Διευθυντής Νευροχειρουργός του Νοσοκομείου Metropolitan Hospital.
Η ιστορία της νευροχειρουργικής φθάνει πολύ πίσω, στους αρχαίους χρόνους. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι είχαν εμπειρία με τη χειρουργική θεραπεία παθήσεων του κρανίου. Αρχαιολόγοι έχουν βρεί κρανία τα οποία έχουν υποστεί κρανιοανάτρηση (δηλ. τρύπα στο οστό) σε πολλά σημεία του κόσμου και υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι οι «ασθενείς» επέζησαν της διαδικασίας. Βέβαια, στις ανωτέρω περιπτώσεις επρόκειτο κατά πάσα πιθανότητα για θρησκευτικές τελετές ή θεραπείες κρανιακού τραύματος. Η χειρουργική του νευρικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένου του εγκεφάλου ήταν κάτι που ξεκίνησε συστηματικά μετά τα μέσα του 19ου αιώνα, με τη μελέτη της ανατομίας του νευρικού συστήματος και τις εξελίξεις στην αντισηψία και αναισθησία. Η πρώτη επιτυχημένη επέμβαση εγκεφάλου πραγματοποιήθηκε το 1884 από τον R. Godlee, ένα χρόνο αφού ο McEwen κατάφερε με επιτυχία να αφαιρέσει έναν όγκο της σπονδυλικής στήλης.
Στις αρχές της δεκαετίας του ΄70, η ανάπτυξη των υπολογιστών επέτρεψε τη δημιουργία των σύγχρονων τεχνικών απεικόνισης όπως της αξονικής και μαγνητικής τομογραφίας. Η εποχή της μοντέρνας νευροχειρουργικής όμως ξεκίνησε με την εισαγωγή του μικροσκοπίου. Το χειρουργικό μικροσκόπιο επέτρεψε την μεγέθυνση και το φωτισμό των διαφόρων ανατομικών δομών και άνοιξε το δρόμο για τη λεγόμενη ελάχιστα επεμβατική νευροχειρουργική. Από τότε η πρόοδος ήταν ραγδαία. Πλέον εφαρμόζονται τεχνικές οι οποίες επιτρέπουν την αφαίρεση των βλαβών μέσω πολύ μικρών οπών (τεχνικές κλειδαρότρυπας) ή χωρίς καθόλου τομή με τη βοήθεια του ενδοσκοπίου. Διεγχειρητικά ο νευροχειρουργός μπορεί να παρακολουθεί σε πραγματικό χρόνο τη λειτουργία του εγκεφάλου, του νωτιαίου μυελού και των περιφερικών νεύρων (νευροπαρακολούθηση, awake surgery) ενώ σύγχρονες απεικονιστικές τεχνικές μπορούν να συνδυαστούν ώστε να δώσουν ακριβείς πληροφορίες για την ανατομία της περιοχής (νευροπλοήγηση) ή να αποκαλύψουν τον όγκο σε κυτταρικό επίπεδο (ανοσοφθορισμός).
Όλα τα παραπάνω έχουν σαν αποτέλεσμα η σύγχρονη νευροχειρουργική να είναι μια από τις πιο ταχέως εξελισσόμενες χειρουργικές ειδικότητες, με εξαιρετική αποτελεσματικότητα και ασφάλεια στο σύνολο των επεμβάσεών της.