Μια από τις συχνότερες “διαγνώσεις” που προκύπτουν μέσα από τις ακτινογραφίες, αξονικές ή μαγνητικές τομογραφίες του αυχένα είναι ο ευθειασμός της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης. Οι ασθενείς συχνά ξεκινούν μια αναζήτηση στο ίντερνετ σε μια προσπάθειά τους να πάρουν απαντήσεις.
Θα προσπαθήσω, εν’ συντομία και με απλό τρόπο, να απαντήσω σε μερικά από τα ερωτήματα και ίσως να πάρω και λίγο από το άγχος των ασθενών μας.
Η σπονδυλική μας στήλη δεν είναι ευθεία. Αντίθετα έχει καμπύλες. Ο αυχένας μας ή πιο σωστά η “αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης” (εν’ συντομία “ΑΜΣΣ”) έχει υπό φυσιολογικές συνθήκες μια “απαλή καμπύλη” η οποία ονομάζεται αυχενική λόρδωση.
Σε μερικές περιπτώσεις, αυτή η καμπύλη -η λόρδωση- χάνεται και ο αυχένας παρουσιάζει “ευθειασμό” ή ακόμα και “κύφωση”.
Συχνά οι ασθενείς διαβάζουν στο πόρισμα της ακτινογραφίας ή της μαγνητικής τους “ευθειασμός της αυχενικής μοίρας” ή “ απώλεια της φυσιολογικής λόρδωσης”. Είναι το ίδιο πράγμα.
Τι σημαίνει όμως ο ευθειασμός για τον ασθενή; Πως δημιουργείται και τι μπορεί να κάνει γι’ αυτό;
Ακτινογραφία αυχενική μοίρας η οποία αριστερά δείχνει φυσιολογική λόρδωση ενώ δεξιά ευθειασμό.
Γιατί έχει καμπύλες η σπονδυλική μας στήλη;
Όπως προαναφέραμε, η σπονδυλική στήλη δεν είναι ευθεία αλλά έχει καμπύλες. Οι καμπύλες αυτές βοηθούν να κρατάμε την ισορροπία μας όταν περπατάμε και όταν στεκόμαστε και προστατεύουν τη σπονδυλική στήλη από κάθετες φορτίσεις.
Τι προκαλεί τον ευθειασμό;
Πολλές είναι οι αιτίες που μπορούν να προκαλέσουν ευθειασμό. Οι συνηθέστερες είναι οι εξής:
– Εκφυλιστική νόσος της σπονδυλικής στήλης
Όσο μεγαλώνουμε η σπονδυλική μας στήλη φθείρεται. Αυτό οδηγεί και σε φθορά των δίσκων οι οποίοι χάνουν το φυσιολογικό τους σφηνοειδές σχήμα και γίνονται άκαμπτοι και λεπτοί. Αυτή η παραμόρφωση των δίσκων (αλλά και των σπονδύλων) οδηγεί τελικά σε αλλαγή της ανατομίας της σπονδυλικής στήλης. Σ’ αυτό προστίθεται ο μυικός σπασμός των αυχενικών μυών που προκαλείται από τον πόνο στον αυχένα που συχνά συνυπάρχει και έτσι τελικά έχουμε τον ευθειασμό.
– Κακή στάση σώματος
Η κακή στάση σώματος όπως πχ το είμαστε σκυμμένοι πάνω από ένα κινητό ή καμπουριασμένοι μπροστά από την οθόνη ενός υπολογιστή οδηγεί σε βάθος χρόνου σε σημαντική καταπόνηση των αυχενικών μυών και τελικά σε ευθειασμό της ΑΜΣΣ.
– Ιατρογενής διαταραχή
Μερικές φορές ο ευθειασμός και η κύφωση μπορεί να είναι το ανεπιθύμητο αποτέλεσμα ενός χειρουργείου. Η συνηθέστερη αιτία είναι η εκτεταμένη αυχενική πεταλεκτομή, ιδίως σε νεαρή ηλικία. Η αυχενική πεταλεκτομή γίνεται είτε για να αποσυμφορηθούν τα νεύρα που είναι πιεσμένα είτε για να αφαιρεθεί κάποια εξεργασία. Γι’ αυτό και συστήνεται η πεταλεκτομία να αντικαθίσταται από την πεταλοτομία (όπου τα πέταλα των σπονδύλων επανατοποθετούνται), όπου αυτό είναι δυνατό.
– Τραύμα
Ευθειασμούς αυχένα βλέπουμε συχνά μετά από τραύματα όπως πχ.τροχαία ή αθλητικές κακώσεις. Οφείλεται σε πόνο ο οποίος προκαλεί σπασμό των μυών, αλλά μπορεί να οφείλεται και σε κάκωση μυών ή συνδέσμων ή σπανιότερα ρήξη δίσκων ή κατάγματα σπονδύλων.
– Συγγενής διαταραχή
Που σημαίνει εκ’ γενετής διαταραχή. Μερικές φορές οι σπόνδυλοι δεν ολοκληρώνουν την ανάπτυξή τους και αντί να έχουν παραλληλόγραμμο σχήμα, αποκτούν σφηνοειδές σχήμα.
– Σπανιότερες αιτίες
Σπάνια ο ευθειασμός μπορεί να οφείλεται σε κάποιον όγκο ο οποίος πιέζει τον νωτιαίο μυελό ή παραμορφώνει τους σπονδύλους (όπως σ’ αυτή την περίπτωση). Άλλη σπάνια αιτία είναι η παραμόρφωση μετά από φλεγμονή (σπονδυλοδισκίτιδα).
Τι συμπτώματα προκαλεί ο ευθειασμός;
Τα συνηθέστερα συμπτώματα είναι:
- πόνος στον αυχένα (αυχεναλγία) ή πονοκέφαλοι (κεφαλαλγία)
- πόνος στα χέρια
- μειωμένη κινητικότητα του αυχένα
- αίσθημα κόπωσης
- βουητά (εμβοές) κ.α.
- Μόνο σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις και εφόσον η κατάσταση εξελιχθεί μπορεί να έχουμε συμπτώματα όπως αδυναμία χεριών και ποδιών, διαταραχή στην ούρηση κλπ.
Ποιά είναι η αντιμετώπιση;
Καταρχάς να πούμε κάτι σημαντικό: το ότι κάποιος έχει “ευθειασμό στον αυχένα” δε σημαίνει απαραίτητα ότι χρειάζεται θεραπεία. Κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και έχει διαφορετική ανατομία. Άλλοι έχουν μεγάλη αυχενική λόρδωση (δηλ. μεγάλη καμπύλη) και άλλοι έχουν ευθύ αυχένα. Ο ευθειασμός από μόνος του δε λέει κάτι. Μόνο όταν συνοδεύεται από συμπτώματα ή όταν οφείλεται σε κάποια υποκείμενη αιτία χρήζει αντιμετώπισης.
Επίσης, είναι σημαντικό να πω ότι η καμπύλη της αυχενικής μοίρας από μόνη της δεν είναι τόσο σημαντική όσο η εξέλιξη της καμπύλης αυτής σε βάθος χρόνου. Έτσι λοιπόν, αν κάποιος είχε κάποτε καμπυλωτό αυχένα και στην πορεία παρουσίασε ευθειασμό, τότε μιλάμε για επιδείνωση και τότε είναι πιθανό να χρειάζεται θεραπεία.
Αν πράγματι υπάρχει ανάγκη αντιμετώπισης, τότε συνήθως η θεραπεία στηρίζεται σε συνδυασμό των παρακάτω:
- Φυσικοθεραπεία-μασάζ
- παυσίπονα
- αυχενικός κηδεμόνας (κολλάρο)
- ξεκούραση και αλλαγή στάσης σώματος
Η πρόγνωση είναι καλή.
Η φυσικοθεραπεία είναι εξαιρετικά αποτελεσματική και στόχο έχει να χαλαρώσει κάποιους μύες και να δυναμώσει κάποιους άλλους καθώς επίσης και να βελτιώσει την κινητικότητα του αυχένα. Ο φυσικοθεραπευτής σας ξέρει καλύτερα από τον οποιοδήποτε τι ασκήσεις και χειρισμοί πρέπει να εφαρμοστούν.
Χειρουργική θεραπεία για τον ευθειασμό σπάνια απαιτείται. Αν χρειάζεται χειρουργείο είναι είτε γιατί υπάρχει κάποια συνοδός πάθηση η οποία συντηρεί τον ευθειασμό (όπως πχ. Δισκοκήλη) είτε γιατί υπάρχει “αστάθεια” στην αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης, όπως π.χ. μετά από πεταλεκτομία.
Συμπέρασμα
Ο ευθειασμός της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης είναι κάτι σχετικά συχνό και δε σημαίνει απαραίτητα πόνο. Στην περίπτωση όμως που προκαλεί προβλήματα, μια σειρά από συντηρητικά μέτρα μπορούν να βοηθήσουν και η πρόγνωση είναι καλή. Χειρουργείο χρειάζεται μόνο όταν υπάρχει και κάποιο άλλο πρόβλημα το οποίο συντηρεί την κατάσταση.
