Δισκεκτομή: Δηλαδή η αφαίρεση της κήλης του μεσοσπονδύλιου δίσκου η οποία πιέζει το νεύρο προκαλώντας πόνο στο πόδι και στη μέση. (Ο μεσοσπονδύλιος δίσκος είναι το “αμορτισέρ” ανάμεσα στα οστά, τους σπονδύλους).
Αποσυμπίεση για σπονδυλική στένωση: Πρόκειται για μία επέμβαση στην οποία αφαιρείται το κομμάτι του οστού και οι υπερτροφικοί σύνδεσμοι οι οποίοι πιέζουν τον σπονδυλικό σωλήνα και τα νεύρα.
Σπονδυλοδεσία: Στη σπονδυλοδεσία, όπως προδίδει και η λέξη (σπόνδυλος + δέσιμο) ενώνονται δύο ή και περισσότεροι σπόνδυλοι μεταξύ τους.
Ένα μεγάλο κομμάτι των ασθενών που ταλαιπωρούνται από πόνο στη μέση και το πόδι που δεν περνά παρ όλες τις θεραπείες θα ακούσει το γιατρό του να προτείνει τελικά χειρουργείο. Από τη μία ο ασθενής είναι χαρούμενος που επιτέλους θα υπάρχει κάποια λύση στο πρόβλημά του, από την άλλη φοβάται πολύ. Το πρόβλημα περιπλέκεται ακόμη περισσότερο από το γεγονός ότι συχνά ο ασθενής παίρνει αντικρουόμενες απόψεις, από ειδικούς και μη.
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να γίνει προτού ληφθεί η απόφαση για χειρουργείο είναι να ξεκαθαρίσουμε μερικούς μύθους γύρω από τα χειρουργεία στη μέση.
Μύθος 1: Το χειρουργείο στη σπονδυλική στήλη είναι “μεγάλο χειρουργείο”
Στην πραγματικότητα τα συχνότερα προβλήματα της οσφυϊκής μοίρας, που είναι η κήλη του δίσκου η σπονδυλική στένωση και τα κατάγματα σπονδύλων λύνονται με μικρά, σύντομα και ιδιαίτερα ασφαλή χειρουργεία. Μάλιστα, με τις σύγχρονες, ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές, τα χειρουργεία αυτά διαρκούν λίγο, συνοδεύονται από ελάχιστο πόνο και ταχύτατη επάνοδο στην καθημερινότητα. Ακόμα όμως και πιο σύνθετα χειρουργεία, όπως η σπονδυλοδεσία σε ένα ή δύο επίπεδα μπορούν να γίνουν με μικρές τομές και λίγο πόνο.
Μύθος 2: Πρέπει να κάνουμε ότι μπορούμε για να αποφύγουμε το χειρουργείο
Είναι αλήθεια ότι το 80% των ασθενών θα βρεί λύση στο πρόβλημά του με συντηρητικές μεθόδους (φάρμακα, φυσικοθεραπεία, ενέσεις κλπ.) και ότι οι συντηρητικές θεραπείες έχουν τον πρώτο λόγο στην αντιμετώπιση των ασθενών με πόνο στη μέση και το πόδι. Μερικοί όμως ασθενείς δεν καταφέρνουν να απαλλαγούν από τον πόνο τους και να κερδίσουν πίσω την ποιότητα ζωής τους. Σ’ αυτούς τους ασθενείς το χειρουργείο είναι με διαφορά η πιο αποτελεσματική λύση. Η δισκεκτομή πχ καταφέρνει να απαλλάξει τον ασθενή από τον πόνο στο πόδι σε ποσοστό μεγαλύτερο του 90%. Είναι λάθος να “τυραννάται” ένας ασθενής επ’ άπειρο από θεραπεία σε θεραπεία όταν υπάρχει αποτελεσματική λύση στο πρόβλημά του.
Μύθος 3: Αν γίνει ένα χειρουργείο, είναι πολύ πιθανό να χρειαστεί και δεύτερο
Υπάρχουν περιπτώσεις που χρειάζεται πράγματι δεύτερο χειρουργείο. Αυτό δε σημαίνει απαραίτητα ότι το πρώτο χειρουργείο απέτυχε. Η πιο συχνή αιτία είναι πολύ απλά ότι κάποιο άλλο σημείο της σπονδυλικής στήλης νόσησε.
Μύθος 4: Αν κάνω χειρουργείο στη μέση θα απαλλαγώ άμεσα από το πρόβλημά μου
Παρόλο που είναι πολύ πιθανό ο ασθενής να βοηθηθεί άμεσα μετά το χειρουργείο (ειδικά σε προβλήματα όπως η κήλη δίσκου και η σπονδυλική στένωση), ο χρόνος αποθεραπείας και αποκατάστασης ποικίλει σημαντικά από ασθενή σε ασθενή και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως πχ το είδος της επέμβασης, την ηλικία του ασθενούς κλπ. Πράγματι, σε επεμβάσεις όπως η δισκεκτομή και η στένωση, ο χρόνος αποθεραπείας είναι πολύ σύντομος και οι ασθενείς επανέρχονται στην καθημερινότητά τους μέσα σε λίγες μέρες έως λίγες εβδομάδες. Σε επεμβάσεις όμως όπως η σπονδυλοδεσία ενδέχεται ο χρόνος αποθεραπείας να είναι 3-4 μήνες. Αυτό δε σημαίνει φυσικά ότι ο ασθενής θα είναι καθηλωμένος στο κρεβάτι. Αυτό απλά σημαίνει ότι χρειάζεται χρόνος μέχρι να μπορεί να επανέλθει πλήρως στην καθημερινότητά του.
Μύθος 5: Ένα χειρουργείο στη μέση θα βοηθήσει σίγουρα
Η χειρουργική επέμβαση είναι αποτελεσματική όταν τα συμπτώματα του ασθενούς ταιριάζουν με τον απεικονιστικό έλεγχο, δηλαδή με τα ευρήματα στη μαγνητική και αξονική τομογραφία. Αν τα συμπτώματα του ασθενούν εξηγούνται ικανοποιητικά από αυτό που δείχνουν οι εξετάσεις, τότε η πιθανότητα να βοηθηθεί ο ασθενής είναι πολύ μεγάλη. Τα προβλήματα ξεκινάνε όταν μπαίνουμε σε “γκρίζες ζώνες” δηλαδή ο ασθενής περιγράφει άτυπα συμπτώματα που δεν ταιριάζουν απόλυτα με αυτό που δείχνουν οι εξετάσεις ή αντίθετα όταν περιγράφει χαρακτηριστικά συμπτώματα όμως οι εξετάσεις δε δείχνουν κάποιο συγκεκριμένο πρόβλημα. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις πρέπει να έχει προηγηθεί αναλυτική και ειλικρινής ενημέρωση του ασθενούς για τα ποσοστά επιτυχίας. Επιπλέον, πρέπει να αναφέρουμε ότι κάθε ασθενής είναι διαφορετικός (πχ στην ηλικία, στον σωματότυπο, στη φυσική κατάσταση, στην ψυχική κατάσταση κλπ.), επομένως δεν περιμένουμε τα αποτελέσματα ενός χειρουργείου να είναι πανομοιότυπα για όλους. Αυτό που πρέπει επίσης να συνειδητοποιήσει ο ασθενής είναι ότι καμία επέμβαση δεν μπορεί να γυρίσει το χρόνο πίσω. Η φθορά της σπονδυλικής στήλης δεν αντιστρέφεται ούτε είναι δυνατόν ένα χειρουργείο να λύσει όλα τα προβλήματα μιας μέσης.
Μύθος 6: Αυτό που είπε ο γιατρός ισχύει, και τέλος
Οι χειρουργοί είναι ειδικοί και είναι εκπαιδευμένοι στο να αξιολογούν το πρόβλημα και να προτείνουν λύση. Αλλά δεν έχουν όλοι οι χειρουργοί την ίδια γνώμη. Όταν κάποιος χειρουργός (νευροχειρουργός ή ορθοπαιδικός) προτείνει χειρουργείο ενώ κάποιος άλλος όχι, αυτό δε σημαίνει απαραίτητα ότι κάποιος είναι σωστός και κάποιος όχι. Αυτό απλά σημαίνει ότι έχουν διαφορετικές ιδέες ως προς το πως θα λύσουν ιδανικά το πρόβλημα του ασθενούς. Αν ένας γιατρός προτείνει χειρουργείο αλλά ο ασθενής δεν είναι βέβαιος αν θέλει να προχωρήσει, μπορεί να ζητήσει μια δεύτερη γνώμη. Αυτό δεν είναι λάθος, ούτε αποτελεί αμφισβήτηση του γιατρού. Το χειρουργείο είναι σημαντική απόφαση και απαιτεί πλήρη ενημέρωση.